Healthy Workplaces - Lighten The Load 2020 - 2022

Miljoenen werknemers in heel Europa lijden aan werkgerelateerde spier- en skeletaandoeningen. Volgens gegevens uit de zesde Europese enquête naar de arbeidsomstandigheden melden drie op de vijf werknemers in de Europese Unie klachten in verband met spier- en skeletaandoeningen.

Werkgerelateerde spier- en skeletaandoeningen zijn beschadigingen van lichaamsstructuren zoals spieren, gewrichten en pezen die voornamelijk door werk of de gevolgen van de directe werkomgeving worden veroorzaakt of verergerd. Spier- en skeletaandoeningen kunnen zeer nadelig zijn voor iemands kwaliteit van leven en vermogen om te werken, en vormen een van de meest voorkomende oorzaken van arbeidsongeschiktheid, ziekteverzuim en vervroegde uittreding.

Volgens de Europese bedrijvenenquête naar nieuwe en opkomende risico’s 2019 vormen repetitieve hand- of armbewegingen de meest voorkomende risicofactor in de 27 lidstaten van de EU (gemeld door 65 % van de bedrijven). Andere risico’s die samenhangen met spier- en skeletaandoeningen zijn langdurig zitten (61 %) – dit wordt vaak als een nieuw of opkomend risico voor het spier- en skeletstelsel beschouwd – het heffen of verplaatsen van personen of zware lasten (52 %), tijdsdruk (45 %) en vermoeiende of pijnlijke houdingen (31 %).

Hoewel spier- en skeletaandoeningen te voorkomen zijn, blijven ze het meest voorkomende werkgerelateerde gezondheidsprobleem in Europa. Dit geeft niet alleen reden tot zorg vanwege hun gevolgen voor de gezondheid van individuele werknemers maar ook vanwege hun negatieve effecten op bedrijven en nationale economieën.

Ondanks inspanningen om spier- en skeletaandoeningen te voorkomen blijven deze bovenaan de lijst van werkgerelateerde gezondheidsproblemen in Europa staan en komen zij vaak voor in combinatie met andere gezondheidsproblemen. Dit zorgt onvermijdelijk voor vermindering van de individuele levenskwaliteit en arbeidsprestatie, wat nadelig is voor bedrijven en economieën.

Een groot deel van de verloren werkdagen in de EU wordt veroorzaakt door afwezigheid op het werk als gevolg van spier- en skeletaandoeningen. Werknemers met spier- en skeletaandoeningen zijn gemiddeld ook langere periodes afwezig dan werknemers zonder gezondheidsproblemen.

Spier- en skeletaandoeningen vormen één van de meest voorkomende oorzaken van ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid en behoren tot de meest erkende beroepsziekten in landen als Frankrijk, Italië, Letland en Spanje.

Een derde van de werknemers met spier- en skeletaandoeningen en andere gezondheidsproblemen verwacht dat zij hun werk niet tot hun zestigste jaar zullen kunnen blijven doen.

Bovendien zorgen spier- en skeletaandoeningen ervoor dat mensen op het werk minder productief zijn, wat leidt tot meer ‘presenteïsme’ – doorwerken ondanks ziekte – onder mensen met spier- en skeletaandoeningen dan mensen zonder gezondheidsproblemen.

Dit heeft grote gevolgen voor de economie. De directe kosten van werkgerelateerde spier- en skeletaandoeningen omvatten de middelen die worden aangewend voor gezondheidszorg (diagnose en behandeling van ziekten en uitgaven voor revalidatie) en geneesmiddelen, alsmede ziektewetuitkeringen. Tot de indirecte kosten behoren onder meer de kosten als gevolg van verstoringen van werkgroepen, daling van de productiviteit, productievertragingen en de vervanging van zieke werknemers (met inbegrip van opleiding van nieuwe werknemers) en kosten in verband met verzuim/presenteïsme. Deze indirecte kosten liggen naar schatting enkele malen hoger dan de directe kosten voor bedrijven.

Het is daarom van groot belang dat dit probleem onder de aandacht van werkgevers gebracht wordt en dat zij ondersteuning en begeleiding krijgen bij de preventie van of omgang met spier- en skeletaandoeningen.

Het is van essentieel belang dat iedereen samenwerkt om spier- en skeletaandoeningen op het werk te voorkomen. Door samenwerking tussen werkgevers, managers en werknemers ontstaat gezamenlijk inzicht in het probleem en kunnen blijvende verbeteringen worden doorgevoerd.

Werkgevers hebben een wettelijke verantwoordelijkheid om te waarborgen dat risico’s op de werkvloer naar behoren worden beoordeeld en beheerst, en dienen te erkennen dat zij het voortouw moeten nemen bij een op preventie gerichte aanpak van spier- en skeletaandoeningen. Voor een doeltreffende beoordeling en preventie van risico’s moeten werkgevers hun eigen kennis en opleiding en die van hun werknemers goed op peil houden.

Het is belangrijk dat werknemers worden gestimuleerd om open en in een zo vroeg mogelijk stadium over spier- en skeletaandoeningen te praten. Als zij hun lichamelijke gezondheid veilig kunnen bespreken, zullen zij ook beter op zichzelf letten en tijdig ondersteuning en behandeling vragen.

Deze campagne richt zich niet alleen op meer bewustwording over werkgerelateerde spier- en skeletaandoeningen en hun negatieve effecten op personen, bedrijven en de samenleving als geheel; de campagne heeft ook als doel om samenwerking te bevorderen zodat er doeltreffende preventieve maatregelen worden getroffen om deze aandoeningen aan te pakken.

Wilt u zelf meedoen?

EU-OSHA is het agentschap van de Europese Unie dat voorlichting geeft over veiligheid en gezondheid op het werk. Het werk van EU-OSHA draagt bij aan het strategisch kader voor veiligheid en gezondheid op het werk (OSH) van de Europese Commissie voor de periode 2014-2020  en aan andere relevante EU-strategieën en -programma's, zoals Europa 2020.