Het arbeidsongeval

Het ongeval is te wijten aan een menselijke fout: een interim-arbeider schakelde de machine om metalen profielen op te tillen weer in, waardoor het slachtoffer gekneld raakte. De machine was na een ruime testperiode pas enkele maanden operationeel. In de dagen voor het ongeval waren er herhaaldelijk problemen mee. Vermoedelijk was er iets mis met een sensor, waardoor het magnetiserend systeem waarmee de profielen opgetild worden faalde. Het slachtoffer raakte gekneld tijdens het onderhoud toen een mechanische arm van de machine onverwacht terugkeerde in een bepaalde positie.

Langs deze weg wens ik mijn medeleven te uiten voor de familie en vast en zeker ook de collega’s van de betrokkenen. In deze zaak is niet enkel de technicus die het leven heeft gelaten het slachtoffer, maar zeker ook de persoon die de machine heeft geactiveerd. Jammer genoeg blijkt nog maar eens hoe gevaarlijk de job als onderhoudstechnicus kan zijn. Statistieken tonen aan dat een onderhoudstechnicus een zesmaal hogere kans op een dodelijk arbeidsongeval heeft dan een brandweerman. 

Dit ongeval illustreert ook de relatie tussen veiligheid en betrouwbaarheid. In dit geval is duidelijk dat de machine geregeld haperde. Dat leidde tot meerdere onderhoudsinterventies, jammer genoeg de laatste keer met fatale afloop. Dit onderstreept nog maar eens het belang van een goede veiligheidscultuur. Eerder onderzoek van BEMAS toonde al aan dat een onderhoudstechnicus die werkzaam in een reactieve onderhoudsomgeving tot 9 keer meer kans heeft op een arbeidsongeval dan een collega die werkt in een omgeving waar vooral gepland preventief onderhoud gebeurt.

Had dit voorkomen kunnen worden? 

Zonder me te willen uitspreken over de specifieke omstandigheden van dit ongeval, is het zonder meer duidelijk dat het toepassen van een goede lockout-tagout-procedure de kans op een ongeval door het per ongeluk activeren van een machine ernstig of in grote mate vermindert. 

Maar het is niet enkel deze technische omkadering die belangrijk is. Er dient ook de juiste bedrijfscultuur te heersen, zodanig dat de LOTO-procedures weldegelijk toegepast worden. Want ook technici zijn maar mensen. En wanneer herhaaldelijk dezelfde storing gebeurt, is het des mensens om al eens vlugger een risico te nemen om tijd te besparen en dus de LOTO over te slaan bij het uitvoereen van de interventie. 

Innovatie komt te hulp

In deze tijden van de vierde industriële revolutie zijn er ook nog andere oplossingen die de veiligheid van de technici drastisch kunnen verhogen. Eén ervan is de technologie voor ‘localisation’, dus om de positie van technici te kunnen bepalen. Wanneer dergelijke toestellen gekoppeld worden aan een veiligheidsperimeter en daarnaast ook aan de besturing van de machines, dan kan een besturingssysteem van een machine voldoende intelligent gemaakt worden om opstart te weigeren zodra de software detecteert dat er iemand zich in een gevarenzone bevindt. In combinatie met lockout-tagout kan deze nieuwe technologische toepassing heel wat levens redden.

Ik begrijp wel dat er vragen kunnen gesteld worden rond privacy voor het bepalen van de locatie van technici en operatoren in een bedrijf en fabriek. Maar wie dergelijke privacyregels wil aanwenden om levensreddende technologie te vertragen of te voorkomen heeft wat mij betreft een verpletterende verantwoordelijkheid. Bij deze een warme oproep aan alle verantwoordelijken, beleidsmakers en actoren om niet langer te dralen en het geduld van het werkveld op de proef te stellen. Tijd dus om de nodige maatregelen te nemen.